Cuma Hutbesi ve Sünnetleri

0
1665

Cuma hutbesinde sadece tesbîh(Sübhânallah) veya tahmîd (El-Hamdü lillah) ile yetinilmesi (Ebû Hanîfe’ye göre) kerahetle câizdir. Çünkü Allah Teâlâ: “Allah’ı (Celle Celâlühü) zikretmeye koşun.” buyuruyor. Tefsir âlimlerinin ittifâkı ile ayette zikirden kastedilen hutbedir. Azı ile çoğu arasında herhangi bir ayırım yapmaksızın, hutbeye mutlak olarak zikir adı verilmiştir.

Rivâyet edildiğine göre, Hazreti Osman (Radıyallahü Anh) hâlife seçildiğinde ilk cuma günü minbere çıkınca “El-Hamdü lillah” dedikten sonra dili tutuldu ve inip, Cuma namazını kıldırdı. Bu durum Sahâbe-i Kiram’dan bir âlimler topluluğu önünde vukû bulmuştu. Hiçbir Sahâbe buna karşı çıkmamıştı. Bu da, hutbede bu kadarın kâfî geleceğine delil teşkil etmektedir. İmâm-ı Ebû Yûsuf’a ve İmâm-ı Muhammed’e göre “hutbe” denecek kadar uzun bir zikrin yapılması gerekir. Bunun en az ölçüsü; teşehhüd miktarıdır. Çünkü hutbe vâcipdir. Tesbih ile Tahmid’e hutbe adı verilmez.

Hutbenin 18 sünneti vardır;

1) (Abdestsizlik ve cünüplükten) temiz olmak.
2) Avret yerlerini örtmek.
3) Hutbeye başlamadan önce minber üzerinde oturmak.
4) (Namazdan önce ikâmet getirmek sünnet olduğu gibi, hatîp minbere çıkıp oturduğu zaman onun) önünde (bir müezzinin) ezân okuması (da sünnettir.)
5) (Ezândan sonra) hatîbin harple alınan beldelerde sol elindeki kılıca dayanarak, sulh yoluyla fethedilen beldelerde ise, kılıçsız olarak hutbe okumak için ayağa kalkması.
6) Hatîbin hutbeyi, yüzünü cemaate dönerek okuması.
7) Hutbeye Allah’a hamd ve senâ ile başlamak.
8) İki kelime-i şehâdeti okumak. (Eşhedü en lâ ilahe illallah ve eşhedü enne muhammeden abdûhü ve resûlühü)
9) Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’a salavât getirmek.
10) Vaaz ve nasîhât etmek.
11) Allah’ın azâbından insanları kurtaracak olan şeyleri cemaate hatırlatmak.
12) Kur’ân’dan bir âyet okumak.
13) İki hutbe okumak.
14) İki hutbe arasında oturmak.
15) İkinci hutbenin başında Allah’a hamdü senâ ve Resûlullah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)’a salavât ile başlamak.
16) İkinci hutbede mü’minlerin affedilmelerini dilemek.
17) Cemaate hutbeyi işittirmek.
18) İki hutbeyi tıvâl-ı mufassal (Hucûrât sûresinden Burûç sûresine kadar olan sûrelerden) bir sûre miktârınca hafif tutmak.

Hutbeyi daha fazla uzatmak ve sünnetlerden birini terk etmek mekrûhtur.

Hatîbin söyledikleriyle amel edilmesi vaazından istifâde edilmesi için lâzımdır. Allahü Teâlâ’da bununla ilgili olarak bir âyette şöyle buyuruyor:

“Ey imân edenler, niçin yapmadıklarınızı söylüyorsunuz! Söylediklerinizi yapmamanız Allah katında sevilmeyen büyük bir hatâdır.” (Gâfir -Mü’min- Sûresi, 35. Âyet Meâli)

Kaynak; Nûru’l-Misbâh (Nûru’l Îzâh Tercümesi), Yasin yayınevi

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.