Bismillahirrahmanirrahim..
Hanefi mezhebinde, Namaz Surelerini, farz ve vacip olan Namazlarda, yani beş vakit farz Namazlarımızda, Cuma Namazında, Vitir ve Bayram Namazlarında, Kur’anın sıralamasına göre okumak vaciptir. Bu sıralamaya uymamak tahrimen mektruhtur. Nafile Namazlarda mekruh değildir.
Ömer Nasuhi Bilmen [rahimehullah], Büyük İslam İlmihalinda şöyle yazıyor:
“İkinci rekâtta, birinci rekâtta okunan sûrenin üstündeki sûreyi okumak mekruhtur. Kasden yapılmazsa mekruh olmaz. Bununla beraber okunmaya başlanmış ise terk edilmemelidir. Bunun nafile namazlarda mekruh olmayacağını söyleyenler de vardır.”
İmam el-Haskefi [rahimehullah] “Durrü’l Muhtar” isimli eserinde, Namazda mekruh olan konuları işlediği bölümde şöyle buyuruyor:
“…Kur’an’ın tamamını okumayacak olup, yani Bakara suresinden başlamayıp karışık sırada okuyan kişi. El-Kunye’de şöyle deniliyor: Eğer bir kimse ilk rekatta Kafirun suresini okur, sonra ikinci rekatta da Fil Suresini okur ise, ve sonra da [sıralamaya uymadığını] hatırlarsa, kıraatine başladığı sureyi [Fil Suresini] bitirmeli. […]“
İmam İbn Abidin [rahimehullah], İmam el-Haskefi’nin görüşünü şöyle izah ediyor:
” [Karışık sırada okuyan kişi] ile ikinci rekatta okunan surenin, birinci rekatta okunan sureden önce gelmesi kastediliyor. Namazda Surelerin Kuranın sıralamasına göre okumak vacip olduğundan dolayı, bunların terki hakkında böyle hüküm verilmiştir.”
“Meraki el-Felah” isimli eserde ise şöyle yazıyor:
“Okunan surenin evvelinde okunması gereken sureyi okumak [tahrimen] mekruhtur. Seyyiduna Abdullah b. Mesud [radiallahu anhu] şöyle dedi: Kuran’ı sıralamasına göre okumayıp, ters okuyan kimseye, aynı şekilde davranılır…” [Meraki el-Felan, S. 352]
İmam İbn Abidin [rahimehullah], Reddü’l Muhtarında şöyle buyuruyor:
“Sureleri karışık sıralamaya göre okumak […] sadece bilerek yapılırsa mekruh olur. Unutkanlıktan dolayı böyle yapmak, mekruh değildir. Şerhü’l Munye’de böyle yazıyor.” [Reddü’l Muhtar, 1:547]
Böyle bir durumda Namazın tekrarı veya Sehiv Secdesi hakkında genel kaide şöyledir: “Kullu salatin uddiyet me’a kerahatu’t tahrim, tacib i’adatuha” – Tahrimen mekruh olan bir hareketi içeren namazlar, tekrar edilmelidir. Ama İbn Abidin [rahimehullah] bu ,kaide sadece şu durumda geçerlidir diyor: Terk edilen ve vacip olan şey, başka bir şeyin değil, namazın bir parçası olmalıdır. Bu konu hakkında İmam İbn Abidin yine şöyle buyuruyor:
“Fukaha Kur’anın Surelerini sırasıyla okumanın vacip olduğunu söylemiştir. Kıraatinde bunları ters okuyan günahkardır, ancak Sehiv Secdesine gitmesi gerekli değildir, çünkü bu vacip, Kur’an Okumanın vaciplerindendir, Namazin vaciplerinden değil. Bu hüküm, [İbn Nu’aymın] el-Behr isimli eserinin “Hatalar” bölümünde geçiyor.” [Reddü’l Muhtar 1:457]
Ancak, Sehiv Secdesi gerekli olmasa da, bilerek sureleri karışık sıralamayla okuyan kimse namazını tekrar edebilir, ve etmesi belki daha hayırlıdır. Bunun nedeni, bazı fukahanın “tekrar edilmesi gerekir” hükmünü verdiği içindir.
Eğer Namaz cemaat ile kılınır da, İmam Sureleri ters sıralayarak okursa, arkasında Namaz kılan kimse Hüsn-ü Zan ederek, İmamın bunu unutarak ve yanlışlıkla yaptığını düşünmesi icabet eder.
Özetlersek:
- Farz ve Vacip olan Namazlarda, Sureleri Kuranın sıralamasına göre okumak vaciptir. Karışık ve ters sıralamaya göre okumak tahrimen mekruhtur.
- Unutarak veya yanlışlıkla Sureleri karışık sıralamaya göre okumak mekruh değildir.
- Bilerek dahi olsa, Sehiv Secdesi gerekmez.
- Namazı tekrar etmek gerekli değildir. Ancak bilerek ters okuyan kimsenin tekrar etmesi inşa’Allah daha hayırlıdır.
- Eğer cemaat ile Namaz kılar da İmam ters okursa, “yanlışlıkla yaptı” diye hüsn-ü zan edilir.
Namaz-Sureleri-Siralamasi
