Şükür namazı, nafile bir namazdır, sünnettir. Bu namaz bir felaketten, bir belâ ve musibetten kurtulunca, Allah’a olan şükrümüzü ifade etmek için kılınabilir. Allah’ın üzerimizdeki nimeti hiç şüphesiz sayamayacağımız kadar çoktur. Daha doğrusu, üzerimizde Allah’ın nimeti olmayan hiçbir şey yoktur.
Bunu Kur’ân şöyle ifade ediyor;
“O dilediğiniz her şeyi size verdi. Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız bitiremezsiniz.”
(İbrahim Suresi: 14/34)
Bir diğer âyette Kur’ân;
“Allah’ın nimetlerini saymaya kalksanız saymakla bitiremezsiniz. Şüphesiz ki Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.”
(Nahl Suresi: 16/18) buyuruyor.
Bununla beraber, bazen bir sürpriz olarak ummadığımız bazı nimetlere kavuşuruz veya bizi üzüp yıpratan bir sıkıntıyı Allah’ın yardımıyla defederiz. Meselâ bir imkân doğar, ağır bir borcu öderiz, ağır bir hastalıktan şifa buluruz, memleketimize kavuşuruz, bir bolluk kazanırız… ve bunlar gibi ummadığımız, ama bizi sevince boğan nimetlere kavuşuruz. Bu anlarda bize yardımını esirgemeyen, her şeyi gönlümüzden geçtiği gibi yürütüveren, işlerimizi rast getiren, önümüzden gelen, elimizden tutan Allah’ın yardım ve inayetinin bizimle olduğunu çok daha yakından hissederiz.
Bu sevinç anlarında yapacağımız tek şey vardır: Şükür secdesine kapanmak ve şükür namazı kılmak.
Peygamberimizin de bazı zamanlar bu şekilde namaz kıldığı bildirilmektedir.
- Peygamberimiz Allah’ın daveti üzerine Miraca yükseldi. Miracın ilk basamağı olan Kudüs’e, Mescid-i Aksâ’ya uğradı. Orada iki rekat şükür namazı kıldıktan sonra göklere yükseldi.
- Bedir Savaşı bütün dehşetiyle devam ediyordu. Yıllarca Peygamberimize ve Müslümanlara her türlü eziyeti ve işkenceyi yapan, İslam’ı yok etmek için her türlü yolu deneyen Ebu Cehil’in öldürüldüğü haberini alır almaz, Peygamberimiz hemen iki rekât şükür namazı kıldı.
- Hendek Savaşı günlerinde Müslümanlar çok büyük sıkıntılar yaşadı. 10 bin kişilik bir ordu ile Mekke müşrikleri İslâm’ı Medine’den silmek için yola çıkmışlardı. Savaşın en ateşli günleri idi. Cenâb-ı Hak bir fırtına çıkararak düşmanı büyük bir bozguna uğrattı ve müşrikler Medine’yi terk etmek zorunda kaldılar. Peygamberimiz bu haberi alır almaz hemen iki rekat şükür namazı kıldı. (İbni Kesir, el-Bidaye 4/130-132)
Şükür namazı istendiği zaman kılınabilir. Bunun belli bir zamanı yoktur. İki rekat ve daha fazla da kılınabilir. Fakat kılma mecburiyeti yoktur.
Şükür Namazı Nasıl Kılınır?
Bir nimete kavuşan veya bir sıkıntıdan kurtulan Müslüman, Allah’a şükrünü ifa maksadıyla, “Niyet ettim Allah’ım senin rızan için şükür namazı kılmaya” der, tekbir alır, ellerini bağlar ve iki rekât namaz kılar. Şükür maksadıyla secde de edebileceği gibi, her ikisini birden de yapabilir.
Şükür maksadıyla yapılan başka ibadetler de vardır: Meselâ fakire sadaka vermek veya bir ihtiyaç merkezine tasadduk etmek, bir miktar para bağışlamak, birisine sıra dışı iyilik yapmak, birisini sevindirmek, nafile oruç tutmak, fakiri doyurmak, adak niyetiyle kurban kesip fakire fukaraya dağıtmak gibi.
[tab title=Hadis-i Şerifler ]Peygamber Efendimiz -sallallâhu aleyhi ve selem- sevindiğinde veya sevindirici bir haber aldığı zaman Allâh’a şükretmek için secdeye kapanır ve namaz kılardı. Nitekim İslam’ın azılı düşmanı Ebû Cehil’in başının kesildiği kendisine müjdelendiği zaman iki rek’at şükür namazı kılmıştı.| İbn-i Mâce, İkâmetü’s-salât, 192.
Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh- de şöyle anlatmaktadır:
“Nebiyy-i Ekrem -sallallâhu aleyhi ve selem-, bir ihtiyacının görüldüğü hususunda müjdelenmişti, bunun üzerine hemen secdeye kapandı.”
| İbn-i Mâce, İkâmetü’s-salât, 192.
Sevgili Peygamberimiz -sallallâhu aleyhi ve selem-, her hal ve hareketinde hamd ve şükür hâli içinde bulunmuştur.
Aişe -radıyallahu anha- onun bu durumunu şöyle anlatır: Nebî -sallallahu aleyhi ve sellem-, gece ayakları şişinceye kadar namaz kılardı. Ona
– Niçin böyle yapıyorsun ey Allah’ın Resûlü? Oysa Allâh senin geçmiş ve gelecek hatâlarını bağışlamıştır, dediğimde:
-Şükreden bir kul olmayayım mı? buyurdu.
| Buhârî, Tefsîr, 48/2
[/tab]
[tab title=Soru ve Cevaplar ]
Şükür Secdesi ve Şükür Namazı Aynı Mıdır?
1) Şükür; nimeti bilip nimet vereni anmak ve övmek demektir. Şükür secdesi bir nimete kavuşmaktan veya bir sıkıntı ve musîbetten kurtulmaktan dolayı kıbleye yönelerek ve tekbir alınarak tilâvet secdesi gibi yapılan bir secdedir.
Ebû Bekre (r.a)’den rivayete göre;
“Hz. Peygamber (s.a.s) sevindirici bir haber aldığı zaman veya kendisine bir müjde verildiği vakit secdeye kapanırdı.”
Şükür secdesi müstehaptır; ancak namazdan sonra yapılması mekruhtur. Çünkü işin mâhiyetini bilmeyenler bunun namazın bir parçası olduğunu sanabilirler. Bu gibi inanışa yol açabilen her türlü mübah iş ise mekruh olur. Şükür secdesinin mekruh vakitler dışında yapılması gerekir.
(İbn Abidîn, Reddül-Muhtar, Mısır t.y., I, 344, 731; eş-Şürünbülâlî, el-Zübâb, s. 85 vd.).
2) Şükür namazı, nafile bir namazdır. Bu namaz bir felaketten, bir belâ ve musibetten kurtulunca, Allah’a olan şükrümüzü ifade etmek için kılınabilir. Peygamberimiz (asv)’in de bazı zamanlar bu şekilde namaz kıldığı bildirilmektedir.
Peygamberimiz (asv) Allah’ın daveti üzerine Miraca yükseldi. Miracın ilk basamağı olan Kudüs’e, Mescid-i Aksâ’ya uğradı. Orada iki rekat şükür namazı kıldıktan sonra göklere yükseldi. Bedir Savaşı bütün dehşetiyle devam ediyordu. Yıllarca Peygamberimize ve Müslümanlara her türlü eziyeti ve işkenceyi yapan, İslam’ı yok etmek için her türlü yolu deneyen Ebu Cehil’in öldürüldüğü haberini alır almaz, Peygamberimiz (asv) hemen iki rekât şükür namazı kıldı.
Hendek Savaşı günlerinde Müslümanlar çok büyük sıkıntılar yaşadı. 10 bin kişilik bir ordu ile Mekke müşrikleri İslâm’ı Medine’den silmek için yola çıkmışlardı. Savaşın en ateşli günleri idi. Cenâb-ı Hak bir fırtına çıkararak düşmanı büyük bir bozguna uğrattı ve müşrikler Medine’yi terk etmek zorunda kaldılar. Peygamberimiz (asv) bu haberi alır almaz hemen iki rekat şükür namazı kıldı.
(İbni Kesir, el-Bidaye 4/130-132)
Şükür Namazı Ne Zaman Kılınır?
Şükür namazı istendiği zaman kılınabilir. Bunun belli bir zamanı yoktur. İki rekat ve daha fazla da kılınabilir. Fakat kılma mecburiyeti yoktur. Çünkü nafile bir ibadettir.
Namazdan Sonra Şükür Secdesi Yapılır Mı?
Şükür secdesi müstehaptır. Ancak namazdan sonra yapılması mekruhtur. Çünkü işin mâhiyetini bilmeyenler bunun namazın bir parçası olduğunu sanabilirler. Bu gibi inanışa yol açabilen her türlü mübah iş ise mekruh olur. Şükür secdesinin mekruh vakitler dışında yapılması gerekir
(İbn Abidîn, Reddül-Muhtar, Mısır t.y., I, 344, 731; eş-Şürünbülâlî, el-Zübâb, s. 85 vd.).
[/tab]
[/tabs]
