Vitir Namazı Nasıl Kılınır?! Vitir Namazı! Vitir Namazı Kılınışı! Vitir Namazı Kaç Rekattir?! Vitir Namazı Kılınışı Resimli Anlatım! Namaz Hocası!
Vitir namazı vaciptir. Yatsının vaktinde ve yatsı namazından sonra kılınır. Vitir Namazı 3 Rekattan oluşur.
[tabs style=”v6″ ]
[tab title=Vitir Namazı Kılınışı ]
3 Rekat Vitir Namazının Kılınışı
1. Rekatın Kılınışı
Niyet Edilir
Abdest alınıp, ayakta olarak kıbleye dönülür. Ayakların arası dört parmak açıklıkta olur.
Kadınlar, vücûdun şekli belli olmayacak şekilde, tepeden tırnağa kadar örtünür. Yalnız eller ve yüz açık kalır.
Ellerini kol ağzından dışarı çıkarmaz. Namazda, kadınlar için en iyi örtülü olmanın en kolay şekli, ellerini de örtecek geniş bir başörtüsü ve ayaklarını da örtecek, geniş ve uzun bir etektir.
Önce “Niyet ettim Allah rızası için vitir namazını kılmaya“ diyerek niyet edilir.
Tekbir Alınır
“Allahü ekber” diyerek iftitâh tekbîri alınır.
Erkekler tekbîr alırken; ellerin içi kıbleye karşı ve parmak araları normal açıklıkta bulunur. Eller kulak hizasına kaldırılır.
Kadınlar tekbîr alırken; ellerinin içi kıbleye karşı, parmak araları normal açıklıkta ve parmak uçları omuz hizâsına gelecek şekilde ellerini yukarıya kaldırırlar.
Kıyam
Tekbîrden sonra eller bağlanır. Kıyamda yani ayakta iken secde edilecek yere bakılır.
Erkekler sağ elin avucu, sol elin üzerinde ve sağ elin baş ve küçük parmağı sol elin bileğini kavramış olarak ellerini göbek altında bağlarlar.
Kadınlar Sağ el sol elin üzerinde olacak şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar. Erkeklerde olduğu gibi sağ elin parmakları ile sol elin bileğini kavramazlar. Elleri baş örtüsünün altında tutmaya çalışmalıdır.
Eller bu şekilde bağlantıktan sonra, Ayakta sırasıyla;
– Sübhâneke okunur,
– Eûzü Besmele çekilir,
– Fâtiha Sûresi okunur, (Ardından ‘Âmin’ denir.)
-Zamm-ı sûre okunur. Meselâ, İnnâ a’taynâ… okunur. (Zamm-ı sûre, namazda okunan sûrelere denir.)
Rükû
“Allahü ekber” diyerek rükü’a varılır yani bel doksan derece eğilir ve burada üç defaSübhâne rabbiye’l-azîm denilir.
Rükü’da iken ayakların üzerine bakılır.
Erkekler rükü’da, parmaklarını açıp, dizlerin üstüne kor. Sırtını ve başını düz tutar. Bacaklarını ve kollarını dik tutarlar.
Kadınlar rükûda, sırtını ve başını, bacaklarını, kollarını dik tutmaz. Sırtlarını biraz meyilli tutarak erkeklerden daha az eğilirler. Ellerini parmaklarını açmayarak dizleri üzerine koyarlar ve dizlerini biraz bükük bulundururlar.
Doğrulurken
Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîm dedikten sonra, doğrulurken “Semiallahü limen hamideh” diyerek rükü’dan kalkılır ve tam doğrulunca da ayakta Rabbenâ leke’l-hamddenilir.
Secdeye Varılır
Sonra, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Secdeye inerken önce dizler, sonra eller, daha sonra da burun ve alın yere konur. Secdede baş iki elin arasında ve hizâsında bulunur. El parmakları birbirine bitişiktir. Secdede iken ayaklar kaldırılmaz. Secdede gözler kapalı olmaz. Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Erkekler, secdede dirseklerini yanlarından uzak, kollarını yerden kalkık bulundururlar. Ayaklar, parmaklar üzerine dik tutulur ve parmak uçları kıbleye gelecek şekilde yere konur.
Kadınlar, secdede kollarını yanlarına bitişik hâlde bulundururlar.Ayaklar bitişik olarak parmaklar üzerine dik tutulur ve parmak uçları kıbleye gelecek şekilde kıvrılarak yere konur.
Not: Secde süresince ayakların her ikisinin de yerden kesilmesi namazı bozar. Ancak bir rükün yerine getirilinceye kadar ayakların ikisi veya biri yerde olursa namaz geçerlidir. Buna göre az da olsa ayaklardan ikisi ya da biri secde anında yere değmişse namaz olur. Fakat secde boyunca ayaklardan biri bile yere hiç değmediyse namaz olmaz.
Oturulur (Teşehhüd)
“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.
Otururken, parmaklar dizlerin hizâsına gelecek şekilde eller uylukların üzerine konur ve kucağa bakılır.
Burada Sübhânallah diyecek kadar kısa bir an oturulur.
Erkekler bu oturuşta, sol ayağını yere yayarak onun üzerine oturur, sağ ayak, parmakları kıbleye yönelmiş durumda dik tutulur.
Kadınlar ise, ayaklarını yatık olarak sağ tarafına çıkarır ve öylece otururlar.
Tekrar Secdeye Varılır
Tekrar, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Allahüekber diyerek Kıyama kalkılır.
2. Rekatın Kılınışı
Kıyama Durulur
“Allahü ekber” deyip ayağa kalktıktan sonra ikinci rekat başlamış olur.
Ayağa kalkınca elleri bağlayıp “Besmele”çekilir.
Fâtiha Sûresi okunur, (Ardından ‘Âmin’denir.)
-Zamm-ı sûre okunur. Meselâ, Kul hüvallâhü ehad… okunur. (Zamm-ı sûre,namazda okunan sûrelere denir.)
Sonra “Allahü ekber” diyerek rükûa gidilir.
Rükû
“Allahü ekber” diyerek rükü’a vardıktan sonra Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîmdenilir.
Doğrulurken
Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîmdedikten sonra, doğrulurken Semiallahü limen hamideh diyerek rükü’dan kalkılır ve tam doğrulunca da ayakta Rabbenâ leke’l-hamd denilir.
Secdeye Varılır
Sonra, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Secdeye inerken önce dizler, sonra eller, daha sonra da burun ve alın yere konur. Secdede baş iki elin arasında ve hizâsında bulunur. El parmakları birbirine bitişiktir. Secdede iken ayaklar kaldırılmaz. Secdede gözler kapalı olmaz. Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Oturulur (Teşehhüd)
“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.
Burada Sübhânallah diyecek kadar kısa bir an oturulur.
Tekrar Secdeye Varılır
Tekrar, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Tahiyyata Oturulur
“Allahü ekber”diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.
Oturunca;
– Ettehiyyâtü okunur,
“Allahü ekber” diyerek 3. rekat için kıyama kalkılır.
Kıyama Durulur
“Allahü ekber” deyip ayağa kalktıktan sonra ikinci rekat başlamış olur.
Ayağa kalkınca elleri bağlayıp “Besmele” çekilir.
Fâtiha Sûresi okunur, (Ardından ‘Âmin’ denir.)
-Zamm-ı sûre okunur. Meselâ, İnnâ a’taynâ…okunur. (Zamm-ı sûre, namazda okunan sûrelere denir.)
Tekbir Getirilir
“Allahü ekber” diyerek yeniden tekbîr alınır.
Kıyama Durulur
“Allahü ekber” dedikten sonra yine eller bağlanır ve kunut duaları okunur.
Dua 1 : Allâhümme innâ nesteînüke ve nestağfirüke ve nestehdik. Ve nü’minü bike ve netûbü ileyk. Ve netevekkelü aleyke ve nüsni aleykel-hayra küllehü neşkürüke ve lâ nekfürüke ve nahleu ve netrükü men yefcürük.
Dua 2 : Allâhümme iyyâke na’büdü ve leke nüsalli ve nescüdü ve ileyke nes’a ve nahfidü nercû rahmeteke ve nahşâ azâbeke inne azâbeke bilküffâri mülhık.
Daha sonra “Allahü ekber” diyerek rükûa gidilir.
Rükû
“Allahü ekber” diyerek rükü’a vardıktan sonra Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîmdenilir.
Doğrulurken
Rükû’da üç defa Sübhâne rabbiye’l-azîmdedikten sonra, doğrulurken Semiallahü limen hamideh diyerek rükü’dan kalkılır ve tam doğrulunca da ayakta Rabbenâ leke’l-hamd denilir.
Secdeye Varılır
Sonra, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Secdeye inerken önce dizler, sonra eller, daha sonra da burun ve alın yere konur. Secdede baş iki elin arasında ve hizâsında bulunur. El parmakları birbirine bitişiktir. Secdede iken ayaklar kaldırılmaz. Secdede gözler kapalı olmaz. Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Oturulur (Teşehhüd)
“Allahü ekber” diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.
Burada Sübhânallah diyecek kadar kısa bir an oturulur.
Tekrar Secdeye Varılır
Tekrar, “Allahü ekber” diyerek secdeye varılır.
Burada üç kere Sübhâne rabbiye’l-a’lâ denilir.
Tahiyyata Oturulur
“Allahü ekber”diyerek başını secdeden kaldırıp diz üstü oturulur.
Oturunca sırasıyla;
– Ettehiyyâtü okunur,
– Allâhümme Salli okunur,
– Allâhümme Bârik okunur,
-Rabbenâ duaları “Rabbenâ Âtina” ve “Rabbenâğfirlî” okunur.
Selam Verme
Dualar bitince yüzümüzü önce sağ tarafa çevirerek Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah deriz.
Selâm verirken omuzlara bakılır.
Sonra yüzümüzü sol tarafa çevirerek Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah deriz.
Böylece Üç Rekatlık Vitr Namazı Tamamlanmış Olur.
[/tab]
[tab title=Vitr Namazının Özeti ]
Vitir’in 1. Rekatı
-
“Niyet” edilir,
-
“Allahü ekber” diyerek “İftitah tekbiri” alınır,
-
“Sübhâneke” okunur,
-
“Eûzü Besmele” çekilir,
-
“Fâtiha Sûresi” okunur. (Ardından ‘Amin’ denir),
-
Namaz Sûresi (Zamm-ı Sûre) okunur. Örneğin; İnnâ a’taynâ… okunur,
-
“Allahü ekber” denilerek “Rükû”a eğilinir. Rükû’da üç defa; Sübhâne rabbiye’l-azîm denir.
-
Sonra “Semiallahü limen hamideh” diyerek Rükû’dan kalkılır. Ayakta iken “Rabbenâ leke’l-hamd” denir.
-
“Allahü ekber” denilerek “Secde”ye gidilir. Secde’de üç defa; “Sübhâne rabbiye’l-a’lâ” denir.
-
Sonra “Allahü ekber” diyerek secdeden kalkılıp “Sübhânallah” diyecek kadar oturulur.
-
Sonra tekrar “Allahü ekber” denilerek aynı şekilde ikinci bir secde yapılır.
-
Daha sonra “Allahü ekber” denilerek “Kıyam”a geçilir yani ayağa kalkılarak ikinci rekata başlanılır,
Vitir’in 2. Rekatı
-
“Besmele” çekilir,
-
“Fâtiha Sûresi” okunur. (Ardından ‘Amin’ denir),
-
Namaz Sûresi (Zamm-ı Sûre) okunur. Örneğin; Kul hüvallâhü ehad… okunur,
-
“Allahü ekber” denilerek “Rükû”a eğilinir. Rükû’da üç defa; Sübhâne rabbiye’l-azîm denir.
-
Sonra “Semiallahü limen hamideh” diyerek Rükû’dan kalkılır. Ayakta iken “Rabbenâ leke’l-hamd” denir.
-
“Allahü ekber” denilerek “Secde”ye gidilir. Secde’de üç defa; “Sübhâne rabbiye’l-a’lâ” denir.
-
Sonra “Allahü ekber” diyerek secdeden kalkılıp “Sübhânallah” diyecek kadar oturulur.
-
Sonra tekrar “Allahü ekber” denilerek aynı şekilde ikinci bir secde yapılır.
-
Daha sonra “Allahü ekber” denilerek “Ka’de-i ûlâ” yani ilk oturuşa geçilir,
-
“Ettehiyyâtü” okunur,
-
Daha sonra “Allahü ekber” denilerek “Kıyam”a geçilir yani ayağa kalkılarak üçüncü rekata başlanılır,
Vitir’in 3. Rekatı
-
“Besmele” çekilir,
-
“Fâtiha Sûresi” okunur. (Ardından ‘Âmin’ denir),
-
Namaz Sûresi (Zamm-ı Sûre) okunur. Örneğin; İnnâ a’taynâ… okunur,
-
Sonra rükûa gitmeden “Allahü ekber” denilerek yeniden tekbir getirilir,
-
“Allahü ekber” diyerek tekbir getirdikten sonra kıyamdayken eller tekrar bağlanır ve Kunut Duaları okunur,
-
Dua 1 : Allâhümme innâ nesteînüke ve nestağfirüke ve nestehdik. Ve nü’minü bike ve netûbü ileyk. Ve netevekkelü aleyke ve nüsni aleykel-hayra küllehü neşkürüke ve lâ nekfürüke ve nahleu ve netrükü men yefcürük.
-
Dua 2 : Allâhümme iyyâke na’büdü ve leke nüsalli ve nescüdü ve ileyke nes’a ve nahfidü nercû rahmeteke ve nahşâ azâbeke inne azâbeke bilküffâri mülhık.
-
Sonra “Allahü ekber” denilerek rükûa gidilir, Rükû’da üç defa; Sübhâne rabbiye’l-azîm denir.
-
Sonra “Semiallahü limen hamideh” diyerek Rükû’dan kalkılır. Ayakta iken “Rabbenâ leke’l-hamd” denir.
-
“Allahü ekber” denilerek “Secde”ye gidilir. Secde’de üç defa; “Sübhâne rabbiye’l-a’lâ” denir.
-
Sonra “Allahü ekber” diyerek secdeden kalkılıp bir kere “Sübhânallah” diyecek kadar oturulur.
-
Sonra tekrar “Allahü ekber” denilerek aynı şekilde ikinci bir secde yapılır.
-
Daha sonra “Allahü ekber” denilerek “Ka’de-i ahîre” yani son oturuşa geçilir,
-
“Ettehiyyâtü” okunur,
-
“Allâhümme salli” okunur,
-
“Allâhümme Bârik” okunur,
-
“Rabbenâ Âtina” okunur,
-
“Rabbenâğfirlî” okunur,
-
Son olarak yüzü önce sağa çevirerek “Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah” denir,
-
Sonra sola çevirerek “Es-selâmü aleyküm ve rahmetullah” denir.
Böylece Vitir Namazı Tamamlanmış Olur.
[/tab]
[tab title=Hadisi Şerifler ]
Ali radıyallahu anh şöyle dedi:
Vitir namazı, farz namazlar gibi kesin şekilde emredilmiş bir namaz değildir. Fakat Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem onu devamlı surette kılmış ve şöyle buyurmuştur:
“Allah tekdir; tek olanı sever. Ey Kur’an ehli! Siz de vitir namazını kılınız!”
| Ebû Dâvûd, Vitir 1; Tirmizî, Vitir 2. Ayrıca bk. Nesâî, Kıyâmü’l–leyl 27; İbni Mâce, İkâmet 114
Âişeradıyallahu anhâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem gecenin her vaktinde vitir namazıkıldı. Bazangeceninilksaatlerinde, bazangeceyarısı, bazanda geceninsonunadoğrukıldı. Sonralarıvitirnamazınıhepsehervaktinde kıldı.
| Buhârî, Vitir 2; Müslim, Müsâfirîn 136. Ayrıca bk. Tirmizî, Vitir 4; İbni Mâce, İkâmet 121.
İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Gece kıldığınız namazınızın sonuncusunu vitir yapınız.”
| Buhârî, Salât 84, Vitir 4; Müslim, Müsâfirîn 151.
Ebû Saîd el–Hudrî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Sabah namazı vakti girmeden vitri kılınız.”
| Müslim, Müsâfirîn 160, 161. Ayrıca bk. Tirmizî, Vitir 12; Nesâî, Kıyâmü’l–leyl 31; İbni Mâce, İkâmet 122.
Âişe radıyallahu anhâ’dan rivayet edildiğine göre, Resûl–i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem, Hz. Âişe önünde uzanıp yatmış olduğu halde gece namazını kılardı. Son olarak vitri kılacağı zaman Âişe’yi uyandırır, o da vitir namazını kılardı.
| Müslim, Müsâfirîn 135. Ayrıca bk. Buhârî, Salât 103, Vitir 3; Müslim, Salât 267–269; Ebû Dâvûd, Salât 111; Nesâî, Kıble 10.
Müslim’in bir başka rivayeti ise şöyledir:
Geriye sadece vitir kalınca şöyle derdi:
“Âişe kalk! Vitir namazını kıl!”
| Müsâfirîn 134.
İbni Ömer radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Sabah vakti girmeden çabucak vitir kılmaya bakın!”
| Ebû Dâvûd, Vitir 8; Tirmizî, Vitir 12. Ayrıca bk. Müslim, Müsâfirîn 149.
Câbir radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Gecenin sonuna doğru namaza kalkamayacağından endişe eden kimse, vitir namazını gecenin baş tarafında kılsın. Gecenin sonunda kalkacağına güvenen kimse de, vitir namazını gecenin sonunda kılsın. Çünkü gecenin sonunda kılınan namazda melekler de bulunduğundan vitri bu saatte kılmak daha sevaptır.”
| Müslim, Müsâfirîn 162, 163. Ayrıca bk. Tirmizî, Vitir 3; İbni Mâce, İkâmet 121.
“Vitir her müslümanın üzerinde Allah’ın bir hakkıdır. Onu beş rekat kılmak isteyen beş kılsın üç rekat kılmak isteyen üç kılsın. Bir rekat kılmak isteyen de öylece kılsın.”
| Ebu Davut, Vitir 3.
Hz. Büreyde (radıyallahu anh) anlatıyor: ”Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Vitr namazı haktır. Kim bunu kılmazsa bizden değil dir.” Bunu Efendimiz üç kere tekrar etti.”
| Ebu Dâvud, Salât 337, (1419).
İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ) antatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Gece namazınızın sonu tek olsun. ”
| Buharî, Vitr 4; Müslim, Müsafirîn l49, (751); Ebu Dâvud, Salât 343, (1438); Nesâî, Kıyâmu’l-Leyl 30, (3, 230, 231).
Ümmü Seleme (radıyallahu anhâ) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) onüç rek’at kılarak vitir yapardı. İhtiyarlayıp zayıflayınca yedi rek’atte vitir yaptı.”
| Tirmizî, Salât 336, (458); Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 30, 40, 45, (3, 237, 243).
Buharî’nin bir rivayetinde şöyle denmiştir: “Gece namazı ikişer ikişerdir. Gece namazından ayrılacağın zaman, tek rek’at daha kıl, bu sana kıldığın namazların tek olmasını sağlar.”
| Buhari, Vitr 1, Salât 24, Teheccüt 10; Müslim, Müsafirin 155-147, (749, 753); Muvatta, Salâtu’l-Leyl 13, (1, 123); Tirmizî, Salât 323, (437); Nesâî, Kıyâmu’l-Leyl 26, (3, 227, 228); 35, (3, 233).
Hârice İbnu Huzafe (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: ” Allah size (öyle) bir namazla imdâd etti ki, O sizin için kızıl deve sürülerinden daha hayırlıdır. İşte bu namaz vitirdir. Allah onu, sizin için yatsı namazı ile şafağın sökmesi arasına koydu.”
| Ebu Dâvud, Salât 336, (1418); Tirmizî, Salât 332; (452).
Ebu,Katâde (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm), Hz. Ebu Bekr (radıyallahu anh)’e:
“Vitri ne zaman kılıyorsun?” diye sordu. Hz. Ebu Bekr:
“Gecenin başında kılıyorum!” dedi. Aynı şekilde:
” Vitri ne zaman kılıyorsun?” diye Hz. Ömer’e de soruldu:
“Gecenin sonunda kılıyorum!” dedi. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam, Hz. Ebu Bekr’e:
“Sen ihtiyatla amel ediyorsun!” dedi. Hz. Ömer’e de:
“Sen de kuvet(li olan, takvaya uygun olan) ile amel ediyorsun!” buyurdu.”
| Muvatta, Salâtu’l-Leyl 16, (1,124); Ebu Dâvud, Salât 342, (1434).
Ebu Sâid (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:
“Vitir namazını kılmadan kim uyur veya unutursa hatırladı veya uyandı hemen kılsın.”
| Ebu Dâvud, Salât 341, (1431);Tirmizî, Salât 342, (465).
Ebu Cemre anlatıyor: Ashab-ıŞecere (radıyallahu anhüm) ‘den olan Aiz İbnu Amr’a sordum:
“Vitir namazı nakzedilir mi?”
“Eğer, evvelinde vitir kıldıysan âhirinde vitir kılma” dedi. ”
| Buharî, Megazî 35.
Rezîn merhum şunu ilave eder: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) şöyle buyurdular: “Bir gecede iki vitir kılınmaz.”
Nâfi anlatıyor: “Ben, İbnu Ömer (radıyallahu anh)’le Mekke deydim. Hava bulutlu olduğu için sabah namazını kaçırmaktan korkuyordu. Tek rek’at kılarak vitir yaptı. Sonra bulutlar açıldı. Gördü ki daha üzerinde gece var. Bir rek’at daha kılarak (önceki tek ‘i) çiftledi, sonra iki rek ‘at (bir miktar) namaz kıldı. Sabahın geçmesinden korkunca bir rek’at daha kılarak vitir yaptı.”
| Muvatta, Salâtu’l-Leyl 19, (1, 125).
Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) vitrin ilk iki rek’atinde selam vermezdi.”
| Nesâî, Kıyamu’l-Leyl 36, (3, 235).
İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) vitrin ilk iki rek’atinde selam verirdi, öyle ki (o sırada) bazı ihtiyaçları için emirde bulunurdu.”
| Buharî, Vitr 1, Muvatta, Salâtu’l-Leyl 20, (1, 125).
Muvatta’nın bir rivayetinde‚ şöyle gelmiştir: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Akşam namazı gündüzün vitridir.”
| Muvatta, Salâtu’l- Leyl 22, (1, 125).
Hz. Ali (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) vitrni kılarken şu duayı okurdu:
“Allah’ım gadabından rızana sığınırım. Cezandan affına sığınırım. Senden sana sığınırım. Sana (yapılması gereken) senayı sayamam. Sen, kendi nefsine yaptığın övgüdeki gibisin.”
| Tirmizî, Dâ’avât 123, (3561); Ebu Dâvud, Salât 340, (1427); Nesâî, Kıyâmu’l-Leyl 51, (3, 249).
[/tab]
[tab title=Soru Cevap ]
Vitir Namazının Vakti Ne Zamandır?
Vitir namazı, üç rekatlı bir namazdır. Yatsı namazının son sünnetinden sonra kılınır.
Vitir namazının vakti, yatsı namazının vakti ile aynıdır, yatsı namazının vaktinin bitimi ve sabah namazının vaktinin başlangıcı ile son bulur.
Ne var ki Vitir namazı yatsı namazından sonra kılınır. Bu ikisi arasındaki tertibe riâyet vâcibdir.
Vitir Namazının Kazası Olur mu?
Farz bir namazı vaktinde kılmaya eda, vakti geçtikten sonra kılmaya kaza, bozulan bir namazı tekrar kılmaya da iade denir.
Bir namaz ya bile bile kasten kılınmayıp kazaya bırakılır veya bir özürden dolayı kazaya kalır. Bir vakit namazı kasdî olarak kılmayıp kazaya bırakmak büyük bir günahtır. Böyle bir hareketten uzak durmalıdır. Bu çeşit bir hatanın işlenmesi durumunda bir an önce kaza edilmeli, borçtan kurtulmalıdır. Çünkü ölümün ne zaman gelip çatacağı belli olmaz. Ölüm gelip de hazırlıksız yakalarsa âhirete borçlu olarak gidilmiş olur.
Bu şekilde kılınmayan bir namaz her ne kadar kaza edilmekle borçtan kurtulunmuş olunsa da, işlenen günah için ayrıca tövbe istiğfar edip, Allah’tan af dikmek lâzımdır. Bunun için hem kaza, hem de tövbe edilmelidir.
Unutmak, uyku veya meşru bir mazeretten dolayı vaktinde kılınamayan namazlar da hatırlandığı veya meşru özür geçtikten sonra fazla vakit geçirmeden kaza edilmelidir.
Vakti içinde kılınmayan beş vakit namazın kazası farz, vitir namazının kazası vacip, sünnetin kazası da sünnettir. Kazası farz olan sünnet yalnız sabah namazının sünnetidir. Günün sabah namazı kazaya kalmış ise öğleye kadar kılınınca farzıyla birlikte sünneti de kaza edilir. Öğleden sonraya kalınca sünnet kılınmaz, sadece farz kaza edilir.
Vitir Namazının Kazasına Nasıl Niyet Edilir?
Kaza ederken, “Niyet ettim Allah rızası için vitir namazının kazasını kılmaya” diye niyet edilir.
Teravih Namazından Sonra Kılınan Vitir Namazı Niçin Cemaatle Kılınıyor?
Sünnet bulunan teravih namazı cemaatle kılınınca, onun peşinden gelen vitir namazı da cemaatle eda edilir. Diğer günlerde son sünnet tek başına kılındığından, onun peşinde gelen vitir namazı da öyle eda edilmektedir.
“Sadece yatsı namazını cemaatle kılıp teravihi kılmayan kimsenin, vitir namazını da tek başına kılması gerekir”
Vitir namazı, yalnız Ramazanda cemaatla kılınır. İmam bu namazı açıktan kıldırır. Kunut duasını tercih edilen görüşe göre, imam da cemaat da gizli okurlar. Ramazan ayının dışında vitir namazını cemaatla kılmak mekruhtur.
Ramazan Dışındaki Bir Günde Vitri Cemaatle Kılmakta Bir Mahzur Var Mıdır?
Bunda kerahet vardır. Bu, teravih namazının dışındaki nafile namazlarda olduğu gibi, tedai (birbirini davet etmek) yolu ile olursa kerahet vardır. Bir kişiye yine vitir kılacak bir veya iki kişi uyarak cemaat olsalar bunda kerahet yoktur. Peygamber Efendimiz(sav), bazı günlerde, vitir namazını kılarken Hz. Aişe’ye (ra) imamlık yapmıştır. Hz. Ömer(ra), Ebu Bekir (ra)’in vefatında onu defnettikleri gün vitri cemaatle kılmışlardır. Bunlardan anlaşılmaktadır ki vitri, Ramazan dışındaki günlerde devamlı olarak cemaatle kılmak mekruhtur. Ara sıra olur ve davet yolu ile olmazsa bunda kerahatin olmayacağı görüşü hakim bulunmaktadır. (Nimetü’l-İslam, Namazla ilgili bölüm, s. 360)
Vitir Namazının Üçüncü Rekatında Tekbir Getirilmesinin Sebebi Nedir?
Vitir namazının üçüncü rekatında kıyamda iken tekbir alınması zammı sure ile kunut dualarının arasını ayırmak içindir.
Hanefî mezhebine göre vitir namazının üçüncü rekâtında Fatiha ve zamm-ı sûre okunduktan sonra “Allahü Ekber” diyerek eller kaldırılır ve yana salıverilmeden kunut duaları okunur, sonradan rükûa varılır. Vitir namazının hem kendisi, hem üçüncü rekâtta alınan tekbir, hem de okunan Kunut duaları vaciptir. Peygamberimiz (a.s.m.) de vitir namazını bu şekilde kılmışlardır. Bunu Hz. Ali ve İbni Ömer (r.a.) gibi Sahabîler haber vermektedir.
Alman bu tekbire “intikal tekbiri” denir. Çünkü, tekbirden önce okunanlar birer sûre ve âyettir. Kunut duaları ise Peygamberimizden rivayet edilen birer duadır. İşte âyetle dua arasını ayırmak ve dua hâline intikal etmek için tekbir alınmaktadır.
Elleri kaldırarak sesli olarak tekbir almanın hikmeti de Tahtâvî’de geçtiğine göre, sağır ve kör gibi özürlü kimselere tekbir alındığını bildirmek içindir.1
Bu tekbiri alırken elleri kaldırmanın nereden geldiği ve nasıl sünnet olduğu hususunda ise Ruhu’l-Beyan tefsirinde çeşitli rivayetler kaydedilmektedir. Bu rivayetlerden birisi şu şekildedir. “Miraç Gecesi Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) Mescid-i Aksâ’da bütün Peygamberlere imam oldu ve onlara iki rekât namaz kıldırdı. Hz. Musa Peygamberimizden Sidre-i Müntehâ’ya vardığı zaman kendisi nâmına bir rekât namaz kılmasını istedi.
Peygamberimizin Hz. Musa ile Miraç Gecesinde karşılaşacağı Secde Sûresinde meâlen şöyle ifade edilir: ‘And olsun ki, Biz Musa’ya Tevrat’ı verdik; o Tevrat’a nasıl kavuştuysa sen de Bizim vaadimize kavuşacağından öylece şüphe etme. Biz o kitabı İsrailoğullan için bir hidayet rehberi kılmıştık.’ 2 Bu âyetin birkaç tefsiri vardır. Bunlardan birisi, Peygamberimizin, Kur’ân’ın tamamına kavuşacağından şüphe etmemesi, diğeri de Miraç Gecesinde Hz. Musa’ya kavuşacağından şüphe etmemesidir.
“Peygamberimiz (a.s.m.) Miraç’ta, Sidre-i Mühteha’ya çıktı, bir rekât namaz kıldı. Buna bir rekât da kendisi ilâve etti. Namaz iki rekât oldu. Cenab-ı Hak kendisine bir rekât daha kılmasını emretti. Böylece namaz, akşam namazı gibi vitir [tek] oldu. İşte Peygamberimiz üçün-cü rekâtı kılacağı sırada İlâhî rahmet ve nur tecelli etti. Peygamberimiz o nur içinde kaldı. Ve kendinden geçmiş vaziyette elleri çözüldü. Sonunda ellerini kaldırarak tekbir aldı. İşte elleri kaldırmak böylece sünnet oldu.,”3
Başka bir rivayette ise, Peygamberimiz üçüncü rekâtı kılacağı sırada Fatiha ve zamm-ı sûre okudu. Rükûa gideceği sırada Cehennemi gördü. Cehennem ehli kömür gibi sim siyah olmuştu. Peygamberimiz bu halde de kendisinden geçti ve elleri çözülüverdi. Hemen Cebrail (a.s.) geldi, Peygamberimizin üzerine Kevser suyundan döktü. Böylece Peygamberimiz kendine geldi. Tekbir alıp kunut dualarını okudu. Kunut duasında Cehennemden ve Cehennem ehlinden Allah’a sığındı.
Vitir namazının vakti ve fazileti hakkında da Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır: “Allah size bir namazı ziyâde kıldı ki, o namaz sizin hakkınızda kırmızı tüylü develerden daha hayırlıdır. İşte o namaz vitir namazıdır. O namazı yatsı ile şafağın atışı arasında verdi.”4 Bilindiği üzere, Arapların yanında o zamanlar en kıymetli dünya malı kırmızı tüylü develerdi. Hadiste, vitir namazının en kıymetli dünya malından daha hayırlı olduğu bildirilmektedir.
Bütün bu rivayetler ve hikmetleri ile birlikte, ibâdetlerle ilgili meselelerde aranan esas husus, Peygamberimiz nasıl kılmış ve tatbik etmişse, onu taklit edip yapmaktır. Zaten hikmet ve maslahatların sadece bir teşvik tarafı bulunmaktadır.
1. et-Tahtâvî, s. 305; Nimet-i islâm, s. 308.
2. Secde Sûresi, 23.
3. Ruhu’l-Beyan, 4:413-414.
4. Ebû Dâvud, Salât:336.
Mehmed Paksu, Sorulu-Cevaplı İbadet Hayatımız
Vitir Namazının Üçüncü Rekatında Tekbir Alınırken Eller Salınıp Mı Tekbir Alınır?
Hayır, eller bırakılmadan direk olarak tekbir alınır.
Vitir Namazında Kunut Dualarını Okumayı Unutmak Sehiv Secdesini Gerektirir Mi?
Vitir namazlarının tekbir ve kunut duasını unutmak sehiv secdesini grektirir. Rükû’da iken hatırlasa, doğrulup kunut okumaz. Sonunda sehiv secdesini yapmakla yetinir.
Vitir Namazından Sonra Nafile Namaz Kılınır Mı?
Evet vitir namazından sonra nafile namaz kılınabilir.
‘Geceleyin Kıldığınız Namazın Sonunu Vitir Yapın.’ Hadisine Binaen, Vitir Namazından Sonra Teheccüt Namazı Kılınır Mı?
Yatsı namazından sonra vitir namazını kılıp, bir miktar uyuduktan sonra teheccüt için kalktığınızda, tekrar vitir kılmaya gerek yoktur.
Teheccüd namazını, bir miktar uyuduktan sonra kalkıp kılmak daha faziletli ise de, yatağa girmeden önce teheccüd niyetiyle namaz kılmak da mümkündür.
Bununla birlikte İbni Mâce’de ve Halebî-i Sagîr’de kaydedildiğine göre, Peygamberimiz (a.s.m.) vitir namazından sonra, oturarak iki rekât nafile namaz kılardı. Birinci rekâtta “İzâ zülzileti’l-ardu” sûresini, ikinci rekâtta ise “Kul yâ eyyühe’l kâfirûne” sûresini okurdu. Bu hadisin izahında muhaddisler, bu namazı Peygamberimiz (asv)’in her zaman kılmayıp, birkaç kere kıldığını söylemektedirler.
“Geceleyin kıldığınız namazın sonunu vitir yapın.”(Buhârî Salât 84 Vitir 4; Müslim Müsâfirîn 151)
mealindeki hadisinden de anlıyoruz ki, vitir namazıyla geceleyin kılınacak namaz tamamlanmış olmaktadır. Fakat teheccüd namazı müstesnadır. Çünkü, teheccüd namazı, uyuduktan sonra kalkarak kılınan husûsî bir namazdır. Yani vitir namazından sonra gece kalkıp teheccüt namazı kılınabilir.
Ancak vitir namazını kılmadan yatan bir kişi, gece kalktığında önce teheccüdü sonra vitir namazını kılar.
[/tab]
[tab title=Resimli Anlatımı ]
[/tab]
[/tabs]
