Büyük sahabi ve Mısır Fatihi Amr bin Âs’ın kardeşiydi. İslam’ın ilk yıllarında Müslüman olmuştu. İşkenceler artınca da ikinci hicret kafilesiyle Habeşistan’a hicret etti. Bir müddet sonra Peygamberimizin Medine’ye hicret ettiğini haber aldı. Habeşistan’da daha fazla kalamadı, Mekke’ye döndü. Oradan Medine’ye hicret etmek istediyse de babası ve akrabası kendisini bırakmadılar. Hapsettiler ve dayanılmaz işkencelere maruz bıraktılar. Uzun bir müddet hapis kalan Hz. Hişâm, ancak Hendek cihadı’ndan sonra Medine’ye hicret edebildi. Bundan sonra Peygamberimizle birlikte bütün cihadlara iştirak etti. Büyük kahramanlık örnekleri sergiledi.
Peygamberimiz, kendisini çok severdi. Bir hadislerinde, “Âs’ın çocukları Hişâm ve Amr, mümindir.” buyurarak onların imanlarına şahitlik etti.
Hz. Hişâm, kardeşi Amr bin Âs (r.a.) gibi kahramanlık ve cesaretiyle tanınıyordu. Hz. Ebû Bekir ve Hz. Ömer devirlerinde yapılan cihadlara katıldı. Büyük kahramanlıklar gösterdi. Bilhassa şehitlik makamına kavuştuğu Ecnâdin Harbi’nde destanlaştı. Bu cihadta Bizanslılar çok kalabalıktı. Bir ara Müslümanlar çözülme alameti gösterdiler. Bu, Hz. Hişâm’ı çok üzdü. “Ey Müslümanlar, bana geliniz. Ben, Hişâm bin Âs’ım. Bana geliniz. Cennetten mi kaçıyorsunuz?!” diye seslendi. Sonra da Bizanslıların saflarını yara yara içlerine kadar ilerledi. Birkaçını öldürdükten sonra, aldığı ağır yaralarla şehitlik mertebesini kazandı. Tarih, Hicret’in 13. yılıydı…
Hz. Ömer onun şehit olduğu haberini alınca, “Allah ona rahmet etsin! İslam’ın en iyi yardımcılarından birisiydi.” diyerek takdirlerini ifade etti.
Hişâm’ın şehadetinden sonra Müslümanlar, Hz. Amr’e kendisinin mi, yoksa kardeşinin mi daha faziletli olduğunu sordular. Hz. Amr, “Yaşca ben, ama faziletçe Hişâm!” cevabını verdi. Bunun sebebini de şöyle izah etti:
“İslamiyet her ikimize de arz edildi. O hemen kabul etti, ben ise başlangıçta reddettim. Her ikimiz de şehitlik için duada bulunmuştuk. Onun duası kabul oldu.”
Allah her ikisinden de razı olsun![1]
_______________________________
[1]Tabakât, 4: 191194; Üsdü’lGàbe, 5: 63; Müstedrek, 3: 240.