Ve dahi İslâmın binası beştir yani İslâm beş şey üzerine bina kılınmıştır:
1. Kelime-i şehadet getirmek,
2. Beş vakit namaz kılmak,
3. Ramazan-ı şerif orucun(u) tutmak,
4. Eğer farz ise yılda bir kere zekât vermek,
5. Kudreti var ise ömründe bir kere hacca gitmek.
Ve dahi zekâtın farz olmasına delil “Namazı kılınız, zekâtı veriniz.” (Bakara 2/43) âyet-i kerimesidir.
Ve dahi oniki kimseye zekât vermek caiz değildir:
1. Mecnuna,
2. Meyyit (ölü) kefenine,
3. Borcuna tuta,{Verirken zekâta niyet etmek gerekli olduğundan borç olarak verilen bir meblağı sonradan zekâta saymak doğru olmaz.}
4. Kâfire,
5. Ağniyaya (zenginlere),
6. Usûlüne ve furûuna,{Bir kişinin ana-baba, dede-ninesi usûlünü, evladı ve erkek çocuğundan torunları furûunu meydana getirir.}
7. Zevcesine (eşine),
8. Kölesine,
9. Mükâtebesine
10. Müdebberesine,{Mükâteb: Belli bir bedeli ödemek karşılığında azat olmak üzere efendisiyle anlaşmış köle; Müdebber: Azat olması efendisinin ölümüne bağlı köle demektir. Zekât verilecek sekiz sınıf insanı sayan âyette (bk. Tevbe 9/60) köleler de sayılmakla beraber burada kişinin kendi kölesi istisna edilmektedir. Yazar aşağıda zekât verilenler arasında da köleleri saymamıştır.}
11. Avret erine (kadının kocasına) vermek ihtilaflıdır, esah olan vermez.
Ve dahi bir kimseyi yabancı zan etmiş evladı (çıkmış) veya Müslüman zan etmiş kâfir çıkmış olsa bu mezkûr olan kimselere zekât vermiş olsa esah olan iade etmez.
Zekâtı yedi kimseye vermek caizdir:
1. Istılah-ı şeriat üzere olan miskine,
2. Fukaraya,
3. Borçluya,
4. Zekât devşirmeye memur olana -ücreti mikdarı-,
5. Vilayetinde malı var, burada fakir olana,
6. Seferden münkatı olana,
7. Hacdan münkatı olana.{Kur’an’da zekât verilecek sekiz sınıf insan şöyle sıralanmıştır: “Sadaka(zekât)lar, fakirler, miskinler, zekât toplamakla görevli olanlar, kalpleri Islama ısındırılacak olanlar, köleler, borçlular, Allah yolunda olanlar ve yolcular içindir…” (Tevbe 9/60). Hz. Ömer’in artık islâm güçlenmiştir gerekçesiyle kalpleri îslâma ısındırılacak olanlara zekât vermeyi kaldıran içtihadı daha sonraki uygulamalara esas olmuşsa da başka bir zamanda aynı ihtiyaç duyularak bu gruba giren insanlara da zekât verilebileceği söz konusu edilmektedir.}
Ve dahi zekâtın farz olmasının şartı altıdır:
1. Müslüman ola,
2. Baliğ ola,
3. Akıllı ola,
4. Hür ola,
5. Nisaba{Nisab: Dinen, zengin sayılmanın, dolayısıyla zekat, kurban, sadaka-yı fitar, hac gibi ibadetleri yapmakla yükümlü olmanın asgari sınırına nisab denir. Nisab altın olarak 20 mıskal (96 gr.) gümüş olarak 200 dirhem (640 gr.) dir.} mâlik ola,
6. Üzerinden (bir) yıl geçe.
Ve dahi kurbanın şartı üçtür:
1. Müslüman ola,
2. Mukim ola (yolcu olmaya),
3. Gani (zengin) ola.
(Kurbanın) rüknü koyun ve deve ve sığır olmak. Bir deve veya bir sığır yedi kurban yerine geçer; yedi kişi kurban etmek caizdir. Bir ahar (başka) kişi ben de zam olayım dese cümlesinin kurbanı fasit olur.
Ve dahi haccın rüknü üçtür:
1. Niyet-i ihram yani hacca niyet etmek,
2. Arafat’ta vakfeye durmak,
3. Tavaf-ı ziyaret etmek.
Arafat’ta vakfeye durmanın evvel vakti Zilhiccenin dokuzuncu günü zeval vaktinden ertesi sabah oluncaya dekdir.
Ve dahi tavaf yedi nevidir:
1. Tavaf-ı ziyaret,
2. Tavaf-ı umre -bunlar farzdır-,
3. Tavaf-ı kudüm -sünnettir-,
4. Tavaf-ı veda, 5. Tavaf-ı nezr -vaciptir-,
6. Tavaf-ı nafile,
7. Tavaf-ı tatavvu -müstehaptır-,
Ve dahi hac için ihrama niyet etmek farzdır, ihram bezi tutunmak sünnettir, cemîi dikilmiş esvaptan âri olmak vaciptir.
Ve hac(cın) farz olmasının şartı yedidir:
1. Müslüman ola,
2. Baliğ ola,
3. Akıllı ola,
4. Sağ ola,
5. Köle olmaya,
6. Havâic-i asliyesinden (temel ihtiyaçlarından) ziyade şey ola,
7. Yola emin ola.
