Kalp İle Bedenin Birbiriyle Olan İlişkisi
Bil ki, ameller, azalar ile yapılır. Fakat amelden maksat kalbin halini değiştirmektir. Zira gönül o aleme sefer yapacaktır. O halde Cemal ve Kemal ile sefere çıkmalıdır ki, Allah’ın huzuruna layık olabilsin. Ve yine ayna gibi parlak ve passız olmalıdır ki, Melekût sureti onda görünebilsin ve vasfını duyduğu cennetin önemsiz kalacağı yüce cemali seyredebilsin. Gerçi bedenin de o alemden nasibi vardır. Fakat o alemde esas pay sahibi kalptir. Beden ona tabidir.
Şunu da bil ki, kalp ayrı bir şey, beden ayrı bir şeydir. Kalp, melekût aleminden, beden ise fizik alemindendir. Ama beden kalpten ayrı ise de, kalp ile ilgisi vardır.
Şöyle ki, bedenle yapılan her güzel amelden kalbe bir nur hasıl olur. Bedenle yapılan her kötü muameleden de kalpte bir zulmet meydana gelir. Bu itibarla hayır işten doğan nur saadet tohumu, kötü amelden meydana gelen zulmet, şakilik tohumudur. Bu alaka dolayısıyla insan bu aleme getirildi ki, bedeni alet ve vasıta edinip, nefsinde kemal sıfatları elde etsin.
Mesela yazı yazmak, kalp sıfatlarından bir sanattır. Fakat onu vücuda getirmek parmakları oynatmakla olur. Güzel yazı yazmak isteyen kimse, kalbi güzel yazıyı kavrayıncaya kadar kendini zorlayarak ve çalışarak güzel yazmaya devam etmelidir. Kalbi, güzel yazıyı kavrayınca, parmaklar, o yazının şeklini kalpten alıp yazmaya başlar. Bunun gibi insan kalbi, güzel işten güzel ahlak alır. Güzel ahlak kalbe yerleşip, kalbin sıfatı olunca; hareketleri de o güzel ahlakın sıfatına göre olur.
Demek ki, bütün saadetlerin ve salih amellerin başlangıcı uğraşarak iyi işler yapmaktır. Bunun sonu da kalpteki sıfatları iyileştirmektir. Bundan sonra kalbin nuru dışarı vurur ve hayırlı işler istekle yapılır. Bunun sırrı, kalp ile beden arasına konmuş ilişkidir ki, kalp bedene, beden de kalbe tesir eder. Bunun içindir ki gafletle meydana gelen hareket, kalbe göre zayi olmuştur. Kalbe sıfat kazandırmaz. Zira kalp ondan habersizdir.
[highlight bgcolor=”#dbdbdb”]Kaynak; İmam Gazali, Kimyayı Saadet, 2. Cilt, sayfa: 502, 503.[/highlight]
Kalp, Ruh, Nefs, Akıl – İmam Gazali
