Öfke Ateşi Nasıl Teskin Edilir?
Bu anlatılan, öfkenin maddesini kesmek için kullanılan müshil bir ilaçtır. Eğer öfke ve tama maddesini kesmek mümkün değilse, hiç olmazsa öfke ateşi alevlenince onu teskin etmelidir. Onun teskini de ilim ve sabır acısından mürekkep şurup ile olur. Bütün ahlakların ilaçlarının macunu ilim ve amelden yapılır. İlim, gazabın kötülüğü hakkında ve gazabı hazmedip öfkesini yenen kimselerin sevabı hususunda gelen ayet-i kerime ve hadisi şerifleri tefekkür etmektir. Nitekim daha önce anlatıldı.
Bir de dönüp kendi kendine demelidir:
‘Hak Teala’nın sana kudreti, senin başkasına karşı olan kudretinden daha üstündür. Senin Hak Teala’nın emrine olan muhalefetin, kızdığın kimsenin sana olan muhalefetinden fazladır. O halde eğer sen bu dünyada öfkeni yürütürsen, belki Cenab-ı Allah da öbür dünyada öfkesini icra eyler.’
Nitekim Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir iş için bir hizmetçi gönderdi. Hizmetçi geç gelince, ‘Ey filan, eğer ahiret gününde kısas olmasaydı, bu husus için seni döverdim.’ buyurdu.
Yine kendi kendine hitap ederek demelidir ki: Senin bu kızman, senin dilediğin değil, Allah’ın dilediği olduğu içindir. Bu da apaçık Hak Teala ile tanrılığı çekişmektir. Eğer öfken bu ahiret ile ilgili sebeplerle yatışmazsa, dünya ile ilgili sebepleri aklına getirip, kendi kendine, ‘eğer sen öfkeni yürütürsen, karşı taraf her ne kadar küçük ve hakir ise de, belki o da mukabelede bulunur. Zira küçük hasmı da hor görmemelidir. Mesela: Hizmetinde kusur eden bir köleye kızmamalı, kendi kendine belki bu köle isyan eder, yahut bir zarar meydana getirir.
Yine kızdığı zaman suretinin nasıl çirkin olacağını, bozulup kötüleşeceğini düşünmelidir. O anda sureti, saldıran bir kurda benzeyecek. İçi ise, öfke ateşiyle dolup, aç köpeğe benzeyecektir. Ekseriya kızan kimse, kızmaktan vazgeçmek isterse, şeytan iğva verip der ki:
‘Vazgeçmek senin acizlik ve horluğuna raci olur. Haşmetine ve salabetine noksanlık getirir, seni halkın nazarında hor ve hakir gösterir. O halde şeytanın bu iğvasına cevap verip demelidir ki, peygamberlerin ahlakına kavuşup Hak Teala’nın rızasını talep etmek kadar büyük bir şeref hiç var mıdır? Halbuki senin dünyada rezil olman ahirette rezil olmaktan daha hayırlıdır.’
Bu ilaçlar ilmidir.
Ameli ilaç ise, diliyle ‘Euzü billahi mine’şşeytanir-racim’ demekti. Kızan kimsenin ayakta ise oturması, oturuyorsa uzanması, bununla da sakin olmazsa, soğuk su ile abdest alması sünnettir. Zira Resulullah buyurur ki: ‘Öfke ateştendir. Ateşi su teskin eder.’ Bir rivayette de ‘Kızan kimse, secdeye varıp yüzünü toprağa koymalıdır ki, bununla topraktan yaratıldığını, aciz bir kul olduğunu ve kula kızmak yaraşmadığını anlasın.’ buyurur.
Bir gün Hazreti Ömer kızdı. Hemen su istedi. Burnuna su çekti ve ‘Öfke şeytandandır ve böyle zail olur.’ dedi.
Bir gün Ebu Zer (Radıyallahu anh) bir kimse ile kavga ederken ona ‘Ey kızıl oğlu’ dedi. O kimseyi anası sebebiyle ayıpladı. Yani kızıl cariyenin oğlu demek istedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Zer’e : ‘Ey Eba Zer! Duydum ki, bugün bir kimseyi anası sebebiyle ayıplamışsın. Bil ki, sen siyah ve kırmızı kimseden, ancak Allah’a takva yapmakta ileri olursan, üstün olabilirsin.’ buyurdu. Ebu Zer Resulullah’tan bu sözleri duyunca, o kimseden özür dilemeye gitti. Ebu Zer ona varmadan evvel, o Ebu Zer’e gelip ona selam verdi ve hoşgörülük gösterdi.
Hazreti Aişe, kızdığı zaman Resulullah onun burnunu tutar: ‘Ey Aişe, bu duayı oku: ‘Ey Muhammed’in Rabbi olan Allahım, günahımı affet, kalbimden öfkeyi izale eyle, beni fitnelere atan şeylerden sakla.’
Bu duayı okumak sünnettir.
Kaynak; İmam Gazali, Kimyayı Saadet, 2. Cilt, syf: 594, 595.
Öfke Ateşi Nasıl Teskin Edilir?
Şeytanın 10 Hilesine 10 Çözüm!
