Ebu Gudde vefat etmeseydi Türkiye’ye gelecekti
Abdülfettah Ebu Gudde 20 yıl evvel Rahmet-i Rahmana kavuşan önemli bir ilim adamıydı. Sadullah Yıldız’ın onunla ilgili kaleme aldığı bir yazıyı sunuyoruz.
Asrımızda İslamî ilimler sahasında ter döken herkesin zahiren yahut gıyaben rahle-i tedrisine bir şekilde uğradığı büyük âlim Abdülfettah Ebu Gudde, bir pazartesi günü (16 Şubat 1997) Mescid-i Nebevî’den yatsı namazını müteakıp, görgü şahitlerinin aktardığına göre mahşerî kalabalığın şahadetiyle gözyaşları içinde rahmet-i Rahman’a uğurladığımız ve on binden fazla sahabinin medfun olduğu Baki kabristanına defnedilen yıldız isimlerdendi. İlmi kadar ameliyle de talebeleri ve ahbabı tarafından methedilen bu hadis ve muhaddis sevdalısı, Peygamber muhibbi insanın vefatı ardından kim, ne söylemişti? Zamanın genelde Arapça neşriyatı arasından bir derleme yaptık.
“Meyveli bir ağaçmışçasına mütevazı”
Ebu Gudde’nin vefatının ardından hayat hikâyesine odaklanan yazılar olduğu gibi mersiyeler de neşredilmiş. Abdurrahman Ali es-Sufî,Selim Abdülkadir gibi isimlerin hüzünlü mersiyelerinin yanı sıra Muhammed Zıyaeddin Sâbûnî dahi uzun bir tane mersiye kaleme almış. Sâbûnî şairliğiyle tanınan bir isim zaten ve o tarihte de Dünya İslamî Edebiyatçılar Birliği’nin bir üyesi.
Aralık 2015 başında sessiz sedasız vefat eden (çünkü böyle isimleri gündeme getirip birkaç kişinin daha kütüphanesini onların eserleriyle zenginleştirmeyi fırsat bilmekten daha mühim işleri oluyor medyamızın) büyük âlim ve mütefekkir Muhammed Ali Haşimî,Ömer b. Hâmid el-Ceylanî gibi isimlerden başka Mustafa Ahmed ez-Zerka da Ebu Gudde hakkında metin kaleme alanlar arasındadır. Dönemin İhvan-ı Müslimin mürşidi Mustafa Meşhur bir taziyeyle,Yusuf el-Kardâvî de onun vasıflarını uzun uzun sıraladığı bir ilanla duyurur hoca efendinin vefatını. Lübnan “Dâru’l-Fetvâ”sı taziye yayınlar.
Lübnan Cemaat-i İslamî Genel Sekreteri Faysal el-Mevlevî, merhum hakkında kaleme aldığı yazıda onun Hanefî mezhebinde mutaassıp olduğuna dair yaygın kanının yanlışlığını vurgular ve İslam âleminin yitip giden bu yıldızı sebebiyle ümmetin işinin daha da zorlaştığını belirtir.İlim ve ameli cemederek cihatla dopdolu bir hayat geçirdiği belirtilen Ebu Gudde’nin sürdürdüğü tahsil hayatı boyunca dolaştığı coğrafya, kadim zaman ulemasının deve sırtında inanılmaz uzaklıktaki adresler arasında iki ilçe sınırıymış gibi dolaşmalarını andırır: “Halep, Hama, Humus, Şam, Deyru’z-Zor şehirleri ile Mısır, Irak, Fas, Hindistan, Pakistan, Yemen, Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere’den icazet aldığı, ilim ve irfan tahsil ettiği hocalarının sayısı yüzden fazladır.”
Bu isimler arasındaMuhammed Hıdır Hüseyin, Mahmud Şeltut, Mustafa Zerka, Ahmed Fehmi Ebussünne, Abdülvehhâb Buhayrî, Ahmed Muhammed Şâkir ve Hasan el-Bennagibilerin yanında, en çok istifade ettiklerinin başında gelen, Osmanlı devri ulemasındanŞeyhülislam Mustafa Sabri Efendi de vardır.
Ebu Gudde ya kütüphanede olurdu ya Kevserî’nin yanında
İcazet aldığı hocalarının içinde, kendisinin üzerinde kalıcı etkileri olan ve en çok muhabbet duyduğu hocası olarak gösterilen Zahid el-Kevserî’yi ise öyle severmiş ki, ilk erkek çocuğu doğunca hocasının adını vermiş.
Hatta defaaten vakiymiş ki, sohbetlerinde geçmiş ulema hakkında tabakat (özgeçmiş) kitaplarında okuduğu bazı övgü ifadelerini mübalağalı bulduğunu, ancak Zahid Efendi’yi görüp tanıdıktan sonra hakiki âlimlerin o nevi sıfatları hakkıyla taşıdıkları kanaatine vardığını belirtirmiş.
Hocasının yalnızca Fatih Camii’nin yetiştirdiği parlak bir allame değil, bütün İslam âleminin medar-ı iftiharı bir imam olduğunu ifade eder, onu yâd ettikçe gözleri yaşarırmış.
Muhammed Fevzi Feyzullah’ın Ebu Gudde ve Kevserî muhabbetine düştüğü, Ezher yıllarındaki bir not şu kadar net: “Ebu Gudde ya kütüphanede olurdu ya Kevserî’nin yanında.” Hatta bu, hoca tarafından da karşılığı öylesi bol verilen bir muhabbetmiş ki onu görmeyi geciktirdiği zamanlarda Kevserî, bu genç ve zeki talebesini çekiştirirmiş.
Ebu Gudde’nin, tahkikini yaptığı birçok ilmî eserin başına “muhakkik âlimlerin üstadı, hüccet, muhaddis, fakih, usulcü, mütekellim, ilmî tartışma uzmanı, tarihçi, münekkit, imam Zahid el-Kevserî’nin ruhuna hediye” ibaresini eklemesi de bu muhabbetin bir başka nişanesi.
Muhammed Avvame’nin kaleme aldığı geniş bir metin,
Ebu Gudde’nin hem hayatı hem de hakkındaki hadiseler üzerine toparlayıcı vazife görüyor. Sözgelimi, Ebu Gudde hoca efendinin, çok sevdiği el-Kevserî hakkında serd ettiği bir sözün de kaynağı Avvame’ye istinat etmiş oluyor böylece.
Ebu Gudde, tanıştığı ve ilim tahsil ettiği her hocası için “ben bunun gibi olabilirim” dermiş, ta ki Zahid el-Kevserî’yi görene kadar. Onunla tanışıp ilim tahsili için dizi dibine oturduğunda “hayır” demiş şaşkınlık ve tazimle, “hayır, bunun gibi olamam.”
Artık sadece bir tanesinde uzmanlaşmanın makbul sayıldığı birçok ilim dalında takdir gören bir maharet sahibiymiş Ebu Gudde. Yine Avvame hoca efendinin Eminullah Irvaz’dan naklettiğine göre genç Ebu Gudde, ders esnasında hocalarının “yürüyen sözlük” vazifesini görürmüş. Arap edebiyatının ünlü sözlüklerinden “Kâmûsu’l-Muhît” için kitap kapağı aramakla uğraşmaz, direkt ona sorarmış hocaları.
Vefatından önceki sene Konya’da yapılan iki uluslararası toplantıya iştirak etmiş Ebu Gudde. Fırsat bu ya, Yusuf Ağa Kütüphanesi’ndeki yüzlerce yazma eserle de vakit geçirmiş. Allah izin verirse gelecek yaz mevsimini Konya’da geçirmeye niyet ettim, demiş o gelişinde. Fakat meşiet-i ilahî başka türlü tecelli etmiş.
Dünyabülteni/Sadullah Yıldız
İlginizi Çekebilir : Peygamberimize Tabi Olmanın 3 Şartı
