Cahiliye Devri’nde halkın çoğunluğu Ebû Kays (r.a.) hak yoldan sapmış, elleriyle yaptıkları putlara tapabilecek kadar cahilleşmiş olmakla birlikte, sayıları çok az da olsa, Hz. İbrâhim’in dini üzerine ibadet edenler de yok değildi. İşte, bu bahtiyardan birisi de Ebû Kays idi (r.a.).
Asıl ismi “Sırme” olan Ebû Kays (r.a.), “Ben İbrâhim’in Rabb’ine ibadet ediyorum.” derdi. Kavmi tarafından sevilen birisiydi. Putlara tapmıyor, tevhid dini üzere bulunuyordu. Dünyayı terk etmiş, kendisini tamamen ibadete vermişti.
Şairdi, çok güzel şiirler söylerdi. Bu şiirlerinde insanları hakka, doğruya ve Allah’a itaate davet ederdi. Onun güzel bir şiiri şu mealdedir:
“Ebû Kays sizin hayrınızı isteyerek der ki: Benim nasihatimden tutabildiğinizi tutunuz. Size evvela Allah’a itaat ve boyun eğmeyi, takvayı, sonra iffetlerini muhafazayı, fakat her şeyden evvel Allah’a itaati tavsiye ederim. Kavminizden herhangi bir makamda bulunanlara haset etmeyiniz. Şayet reislik size geçerse adaletli olunuz. Kavminiz felakete uğradığında varınızı yoğunuzu, canınızı uğrunda feda ediniz. Kavminiz bir zarara uğrarsa ona yardım ediniz. Felaket zamanlarında sizden ne isterlerse esirgemeyiniz. Şayet sıkıntıya uğrarsanız iffetli olunuz, başkasından istekte bulunmayınız. Eliniz genişlediğinde ise herkes sizin iyiliğinizden istifade etsin.”
Hz. Ebû Kays, İslamiyet’in Medine’de intişarı sırasında Müslüman oldu. Çok yaşlanmıştı. Hicret esnasında Medine’de Peygamberimizi karşılayanlar arasında o da bulunuyordu. Hicret’i şu kasideyle tesit etti:
“Resûlullah, Kureyş içinde 10 yıldan fazla kalmıştı. Orada İslamiyet’i telkin etmiş, kendisine iman edecek dostlar aramıştı. Her mevsimde halka İslamiyet’i anlatırdı. Onun davetini anlayabilen yoktu. Fakat bize geldi. Huzur içerisinde bizim aramıza yerleşti. Bizim memleketimizden hoşnut olarak aramızda kaldı. Burada ne kimsenin düşmanlığından korkulur, ne de kimsenin zulmünden endişe edilir. Düşmanlık ve zulüm yapıldığı zaman, biz mallarımızı ve canlarımızı feda ettik. Ben her namaz kılışımda yalvarıyorum: Ya Rab! Düşmanlarımızı bize galip etme, diyorum.”
Ebû Kays (r.a.) yaklaşık 120 yaşında vefat etti.
Allah ondan razı olsun![1]
___________________________________________
[1]Üsdü’lGàbe, 3: 1819; 5: 278; elİsâbe, 2: 173.
