İncitme Ve De İncinme
Ahmet Yesevi’nin (ö. 1166) ile Hacı Bektaş’ın (ö. 1271) “Dört Kapı Kırk Makam” sistematiğinde Hakikat kapısındaki 10 makamdan birisidir “kimseyi incitmemek”. “İncinsen de incitme ” der Hünkar Hacı Bektaş.
Kenan Rıfai’nin vurguladığı üzere (Sufi ö. 1950) Tasavvuf incitmemek ve incinmemektir. Yalnız incitmemeye değil asıl incinmemeye alışmak gerek. Mevlana da incinmenin de incitmenin de gönül hamlığından kaynaklandığını vurgular:
“İncinmek de incitmek de gönül hamlığındandır. Sen acı olduğun için halkın acısı canına işliyor, dikeni eteğine batıyor. Halkın Hak elinde bir kalem olduğunu farkettiğinde ne gam kalır ne keder. O zaman hoşnutlukla hilatle kefeni, gülle dikeni bir tutar, hoştur bana senden gelen dersin. Böylece canın şeker gibi tatlılaşır da kendi tadınla başın döner; artık halkı görmezsin ki incitmesinden incinesin.”
Ebu Hasan Harakani (Sufi Pir ö. 1034) insanları üç gruba ayırır:
-Sen kendisini incitmediğin halde o seni incitir.
-Sen kendisini incitirsen o da seni incitir.
-Sen kendisini de incitsen de o seni incitmez.
Ebu Hasan Harakani şöyle devam eder:
“Bir mümini incitmeden sabahtan akşama varan bir kimse, o gün akşama kadar Hazreti Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile yaşamış gibi olur.”
Cihan bağında ey akıl, budur makbul-i insü cin,
Ne kimse senden incinsin, ne sen bir kimseden incin!
Erzurumlu İbrahim Hakkı (Sufi ö. 1780)
Yunus Emre (Sufi ö. 1321) de “Bir kez gönül yıktı isen bu kıldığın namaz değil” der.
- İncitmekten maksat; haksız yere gönül kırmaktır. Yoksa herkese herkesin gönlünce davranmak değildir.
- İnsanları incitmemek zor iştir.
- Ama insanlardan incinmemek çok daha zor bir iştir.
- Sufilik ise insanları sadece incitmemek değil, aynı zamanda insanlardan incinmemektir.
- İncitmeme eyleminde öznesindir, incinmeme de ise nesnesindir; nesne durumunda iken bile özne duruşu sergileyebilmek yüksek bir olgunluk gerektirir.
- İnsan dediğin son derece karmaşık, bir o kadar çelişkileri, tuhaflıkları, gel-gitleri, karmaşaları, çatışmaları, dönüşümleri, başkalaşmaları da olan yaratıktır.
- Şimdi insan ilişkilerini bunları hesaba katmadan yürütmeye kalkarsak, sonucu incinmek kaçınılmaz olacaktır tabi.
- İncinmemek zordur; çünkü ortalık nezaketsizlikleriyle, duyarsızlarıyla, vicdansızlıklarıyla, küstahlıklarıyla, incitici davranan insanlarla dolu.
- İncinmemek demek; gönül gücünüzü, moral ve motivasyonunuzu nezaketsizlere, duyarsızlara, vicdansızlara,küstahlara emanet etmemektir.
- İncitenlere “Alın incitici davranışlarınızı, sizin olsun benim umrumda değil” demektir en azından.
- Öyle ya hem incitici eylemin mağduru olacağız hem üstüne üstelik gönül gücümüzü incitene emanet edeceğiz, hiç de akıl kârı değil bu.
[highlight bgcolor=”#c9c9c9″]Kaynak; Terapistin Sufi Olursa, (Tasavvufa Göre Kalbimizin Halleri) Ali Rıza Bayzan, sayfa: 114, 115.[/highlight]
Kalp İle Bedenin Birbiriyle Olan İlişkisi
İncitme Ve De İncinme
