Kabir Azabının Kısımları
Şimdi kabir azabını öğrenmeye sıra geldi. Kabir azabı iki kısımdır. Biri ruhani ve biri de cismanidir. Cismani olan kabir azabı, herkesçe bilinmektedir, ondan haberdar olmayan kimse yoktur. Ruhani olan kabir azabını ise, kendi özünü idrak edip, ruhun hakikatini anlamış kimseler bilir. Onlar ruhun zatıyla kaim olduğunu, kıyamında beden yapısına muhtaç olmadığını, ölümden sonra da baki olduğunu bilirler. Ölüm onu yok etmez,.
Belki ölüm ile ondan yok olan eli, ayağı, gözü, kulağı ve diğer hislerdir. Bu hisler ondan alınınca, evladı, mülkü, sarayı, hizmetçisi, atı, elbisesi, belki gökte ve yerde bu duyularla anlaşılması mümkün olan her şey ondan alınır. Zira bu anlatılanlar onun sevgilisi ve dostudur. Özünü tamamıyla onlara vermiştir. Onlardan ayrılmakla, ayrılık azabına yakalanmış olur.
Eğer onların hepsinden elini çekip, dünyada onları sevgili edinmezse, belki arzusu ölüm olsaydı, ölüm halinde rahat ve refaha kavuşur, acı çekmezdi ve eğer Allah Teala’nın şevk ve muhabbetini kazanıp onun zikrini, fikrini elde edip bütün varlığını bu şevk ve muhabbete vermiş olsaydı, dünya işleri ona sevimsiz olup değersiz görünürdü. Ölüm anında sevgilisine kavuşup sıkıntı ve rahatsızlıktan kurtulup, saadete kavuşurdu.
Şimdi düşün ki, kendini bilmeyen, özünün sürekli kalacağına inanmayan ve bütün arzularını ve sevdiklerini dünyada arayan bir kimse, dünyadan ayrılıp sevgilisinin ayrılık acısına ve azabına yakalandığına memnun olur mu?
Nitekim Peygamberimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) buyuruyor ki:
”Sevdiğini istediğin kadar sev, şüphesiz ondan ayrılacaksın.”
Fakat mahbubu ve matlubu Allah Teala olan, dünya ve dünyadakiler zıddı ve düşmanı olan; dünyadan ancak yeteri kadar azığını alan kimse, dünyadan göç ettiğinde, dert, bela, acı ve azaptan kurtulduğuna şüphe eder mi?
Bu dereceyi idrak eden kimse, kabir azabının dünya ehline muhakkak olup takva ehline olmamasında zerre kadar şüphesi kalmaz. Bu anlattıklarımızdan bu hadisin manası anlaşılır.
”Dünya, mü’minin zindanı, kafirin cennetidir.”
Kaynak; İmam-ı Gazali, Kimyay-ı Saadet, 1. Cilt, sayfa : 99-100.
Kabir Azabının Kısımları
