Kişinin Müslüman Kardeşiyle Tartışmasındaki 9 Afet
Tartışma hakkın ortaya çıkarılması için yapılmaz da kişinin kendi ilmini ve şahsi hünerini gösterme vasıtasıyla yapılırsa, içinde şu afetleri barındırır:
1.Kibirlenmek ve kendini beğenmek.
Riya ve gösteriş için tartışan bir kimse, tartışmada galip geldiği zaman, kibirlenir ve kendini üstün görür. Halbuki, kibir büyük günahlardandır. Allah Resulü (aleyhissalatu vesselam) şöyle buyurmuştur: “Kalbinde zerre kadar kibir barındıran bir kimse cennete giremez.” (Müslim, Tirmizi) “Kim kendini üstün görürse, Allah onu alçaltır.” (İbnu Mace) Bir kısım kurnaz ve hilekar kimseler, kibre izzet adını verirler ve bununla ilmin şerefini korumaya çalıştıklarını söylerler. Bunların bu özürleri kabahatlerinden büyüktür. Çünkü, Allah Teala’nın yasakladığı kibre izzet adını veriyor, Allah ve Resulü’nün övdükleri tevazuyu ise zillet sayıyorlar.
2.Kıskançlık
Böyle bir kimse, karşısında güçlü bir rakip görmek istemez. Böyle birisiyle tartıştığı takdirde de onun üstünlüğünden rahatsızlık duyar ve onu kıskanır. Halbuki haksız kıskançlıklar afettirler. Allah Resulü (aleyhissalatu vesselam) şöyle buyurmuştur:”Ateş odunları yediği gibi, kıskançlık da sevapları yer.” (Ebu Davud, İbnu Mace)
3.Kızgınlık ve düşmanlık.
Tartışmada yenilen mahud kişi, onu yenen hasmına karşı kızgınlık ve düşmanlık besler. Halbuki, müslümana karşı bu hisleri beslemek haramdır. Müslüman olmayana karşı da bu nefis için değil, ancak Allah için caizdir.
4.Gıybet etmek.
Tartışmayı kaybeden taraf, duyduğu kin ve ezikliği yatıştırmak için, diğer tarafı arkasından çekiştirir ve onu küçültmeye çalışır. Yani, onu gıybet eder. Gıybet ise, bilinen günahlardandır. Allah Teala, gıybeti ölmüş kardeşinin etini yemeye benzetmiştir. Böylece, o kişi uzun bir süre böyle bir ölünün etini yiyip durur.
5.Karşıdakinin yenilmesini ve bu sebeple üzülüp, gam yemesini can ve gönülden istemek.
Halbuki, kendisi için istediği iyiliği Müslüman kardeşi içinde istemeyen bir kimse, Müslümanların ahlakından uzaktır.
6.Müslümanlar arasında soğukluk ve kopukluk doğması.
Halbuki, Müslümanlar birbirine karşı yakın ve sıcak olmalı ve birbirini sevmelidirler. İlimleri de, onları birbirinden uzaklaştırmamalı, birbirine yaklaştırmalıdır. İmam Şafii rahimehullah şöyle demiştir: “İlim, fazilet ve akıl sahibi insanlar arasında yakınlaştırıcı bir akrabalık türüdür.”
7.İlmi amel etmek için değil, tartışmak için öğrenmek.
Tartışmayı meslek haline getirenler, ahirette kendilerine yarayan ve salih amelleri teşvik eden ilimleri değil, tartışmada başarılarını arttırabilen ilimleri öğrenirler. Böyleleri yaş ve kuru demeden bir sürü malumat biriktirirler. Fakat, bu karışık malumatın onların ahiretine zerre kadar faydası yoktur. Bu kimseler ilimde ileri fakat amelde herkesten geridirler. Allah Resulü (aleyhissalatu vesselam) şöyle buyurmuştur: “İnsanlar ilim öğrenip, ameli terk ettikleri, dilleriyle münafıklık edip, kalpleriyle birbirlerine buğzettikleri ve aralarındaki dindarlık bağını kopardıkları zaman, Allah Teala onları lanetler ve kulaklarını (hak sesine karşı) sağır, gözlerini de (hak nuruna karşı) kör eder.” (Taberani)
8.Karşı tarafın söylediği ve savunduğu hakkı ve doğruyu kabul etmemek.
Halbuki Allah Teala, hak ve doğruyu kabul etmemekle kendi zatına iftira edilmesini aynı derecede göstermiş ve şöyle buyurmuştur: “Allah’a iftira eden veya kendisine gelen hakkı yalanlayandan daha zalim kim vardır?” (En’am, 21)
9.Tartışmanın giderek asıl gayesinden sapması ve karşılıklı tahkir ve saldırmalara yol açması.
Bu afetler, Allah için değil, dünya ve nefis hesabına va’z eden, irşad yapan ve ilim öğretenlere de bulaşır.
Kısacası, ilim ya sahibini ebediyyen ihya eder ya da onun ebedi felaketine sebep olur.
Kaynak; Hüccetül İslam İmam Gazali, İhya-u Ulum’id-Din, sayfa: 88-91.
İlginizi Çekebilir: Harama Bakmanın Etkileri
