Bu yılın en önemli astronomik olaylarından biri olan güneş tutulması 20 Mart günü yaşanacak. Türkiye’den de görülebilecek olan Güneş tutulması saat 9:40’da başlayıp 13:50’ye kadar sürmesi bekleniyor.Peki böyle durumlarda ne yaparız ve hangi namazı kılarız?
Ay’ın Güneş ve Dünya arasına girerek açısal büyüklüğüyle Güneş’i örtmesiyle oluşacak tutulmaya ilişkin bilgi veren TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG) Müdürü Prof. Dr. Halil Kırbıyık, “20 Mart’taki tutulmayı Türkiye’den tam göremeyeceğiz. Avrupa’nın kuzey bölgelerinde tam tutulma görülebilecek. Tam tutulmayı Türkiye’de 1999 ve 2006’da izlemiştik. Türkiye’den kısmi görünecek, bir hilal gibi” dedi.
Peki bu gibi zamanlarda ne yapmalıyız ve nasıl ibadet etmeliyiz? Peygamber efendimiz aleyhisselatu vesselam bu gibi durumlarda ne yapmış? Diyanet işleri bununla ilgili açıklama yaptı.Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı, Husuf ve Küsuf namazlarının ne olduğunu ve nasıl kılındığını açıkladı.
Güneş tutulmasına küsuf, ay tutulmasına husuf denir. Peygamberimiz (s.a.s.), oğlu İbrahim’in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir: “Ay ve güneş Allah’ın varlığını ve kudretini gösteren alametlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin.”
[Buhari, Küsuf, 1, 15; Müslim, Küsuf, 5). Hz. Peygamber (s.a.s.)’in kendisinin de güneş tutulduğunda mescide giderek namaz kıldığı rivayet edilmiştir (Müslim, Küsuf, 3-5)]
KÜSUF NAMAZI
Küsuf namazı, nafile namazlar gibi ezansız, kametsiz ve hutbesiz olarak, en az iki rekat olmak üzere, gündüz, cemaatle kılınır. Sünnet olduğunda ittifak vardır. İmam her rekatta normal namazlara göre daha uzun, Ebu Hanife’ye göre gizli, İmameyn’e göre açıktan Kur’an okur. Namazdan sonra imam ayakta kıbleye karşı veya cemaate dönük şekilde oturarak güneş açılana kadar dua eder. Cemaatle kılınmadığı durumlarda bu namaz tek başına da kılınabilir. Kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınmaz.
[Merginani, el-Hidaye, I, 88; Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 280-282; İbn Nüceym, el-Bahr er-Raik, II, 181]
Şafii mezhebine göre ise, kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınabildiği gibi, kılarken de her rekatında iki rüku yapılır. Her bir rükudan sonra Fatiha okunur. Namazdan sonra da cuma ve bayram hutbesi gibi hutbe okunur.
[Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-53; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 210-213]
HUSUF NAMAZI
Husuf namazına gelince, bunun sünnet olup olmadığı ve cemaatle kılınıp kılınmayacağı tartışmalıdır. Ay tutulması güneş tutulmasından daha fazla olduğu halde Peygamberimiz (s.a.s.)’inbu sebeple namaz kılmadığını öne süren Ebu Hanife ve Malik, husuf namazının sünnet olmadığını söylemişlerdir. Ancak böyle bir durumda tek başına iki rekat namaz kılınabilir, fakat cemaat yapılmaz. Şafii ve Ahmed b. Hanbel’e göre ise hüsuf namazı da küsuf namazı gibi sünnettir, cemaatle kılınır.
[Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 282; Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-45; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 213]
Kaynak: Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı, Diyanet, İslam ve ihsan web sayfası
