Müminin Allah Teala’ya Karşı Kulluk Adabı
Müminin, Rabb’ine karşı dikkat etmesi gereken edepler şunlardır;
- Gözleri (harama karşı) yummak.
- Bütün dikkat ve gayretini toplamak (bütün gayretiyle ve kalbiyle Allah Teala’ya yönelmek).
- Susmaya devam etmek (devamlı sükut halini tercih edip gerektiğinde konuşmak).
- Azaların sükunet halinde olması.
- O’nun yasakladığı şeylerden, haramlardan sakınmak.
- Haline itiraz etmeyip Allah Tela’nın takdirine razı olmak.
- Güzel ahlak sahibi olmak.
- Allah Teala’yı devamlı zikretmek.
- Fikri, kalbi kötü düşüncelerden arındırmak.
- Azaları kontrol etmek (gerektiği gibi kullanmak ve yanlış işlerde kullanmaktan sakınmak).
- Kalbin sükunet halinde olması, Hak Teala ile huzur bulması.
- Yüce Rabb’ini tazim etmek, yüceltmek.
- Gazaplanmamak, gereksiz yere öfkelenmemek.
- Allah’a (celle celaluhu) olan muhabbetini gizlemek, açığa vurmamak.
- Devamlı ihlaslı olmak, gösterişten sakınmak.
- İnsanlara yönelmemek, bel bağlamamak.
- Daima haktan yana olmak.
- Yaratılmışlara ümit bağlamamak (sadece Allah Teala’ya bağlanıp güvenmek).
- Yapılan bütün amelleri ve ibadetleri ihlasla yapmak (Allah rızası için ve O emrettiği için yapmak.)
- Doğru sözlü olmak.
- Tecessüsten sakınmak (insanların özel hayatını ve kusurlarını inceleyip, araştırmaktan uzak durmak).
- Allah Teala’ya yaklaştıracak salih ameller işlemek.
- Yaptığı faydalı işleri gizlemek, iyilikleri gizli yapmak.
- Haramların işlenmesine öfkelenmek.
- Sürekli heybetli, vakarlı olmak.
- Hayayı kendine şiar edinmek.
- Allah Teala’dan son derece korkmak, O’na karşı gereğince saygı göstermek.
- Cenab-ı Hakk’ın bulunduğu vaatlere güvenerek sükunet içinde ve huzurlu olmak(1)
- Yüce Allah’ın kendisi hakkında güzel şeyler takdir ettiğini bilerek (ve inanarak) O’na tevekkül etmek.
- Kötü bir durumla ve sıkıntı ile karşılaşınca güzelce abdest almak.
- Vakit namazını kıldıktan sonra, diğer vakit namazını gözetlemek.
- Farzların kaçması (yerine getirememesi) korkusuyla kalbi ürpermek, titremek.
- Günah işlemeye ısrar etmekten sakınarak devamlı tövbe etmek. (2)
- Allah Teala’yı zikrederken kalbi ürpermek. (3)
- Vaaz anında inen nurlardan, rahmetten fazlasıyla yararlanmaya çalışmak.
- İhtiyaç ve sıkıntı anlarında kalbi tevekkül ile dolu olmak.
- Cimrilik etmeyip imkan dahilinde sadaka vermek, bağışta bulunmak.
1- İslam alimleri müminin, Allah Teala’nın rahmetine son derece güvenmesi gerektiğini, onun rahmetinden ümidini kesmeyip O’na karşı hüsnüzan besleyerek korku ile ümit arasında olması gerektiğini beyan etmişler.
2-Allah Teala ve Resulu’nün (sallallahu aleyhi ve sellem) bildirdikleri (melek, ahiret, cennet, cehennem v.b) duyu organlarımızla algılayamadığımız gaybi olan şeylerin varlığına inanmak.
3-Ayet’i kerimede şöyle buyrulmaktadır: “Müminler ancak Allah anıldığı zaman kalpleri titreyen, kendilerine Allah’ın ayetleri okunduğunda bu onların imanlarını artıran ve yalnız Rab’lerine tevekkül eden (dayanıp güvenen) kimselerdir” (Enfal 8/2)
Kaynak: El-Edebü fi’d- Din – İmamı Gazali
Müminin Allah Teala’ya Karşı Kulluk Adabı
